Transporty nie mogą być wykonywane bez przygotowania. Jego częścią jest zadbanie o posiadanie i wypełnienie wymaganej dokumentacji. Jednym z najważniejszych dokumentów, wręcz podstawowym, jest Międzynarodowy List Przewozowy, czyli CMR. W oparciu o zawarte w nim informacje odbywa się transport. Jest to dokument, tak ważny, że nawet jeśli nie zostanie wystawiony, to przewóz i tak podlega postanowieniom konwencji CMR. Dobrze jest więc znać jego zawartość i okoliczności jego wystawiania. Zapraszamy do lektury dzisiejszego artykułu!
Co to jest CMR? Wystawianie go jest wymagane, czy też nie?
Transporty międzynarodowe w ruchu drogowym organizowane są w oparciu o Konwencję o umowie międzynarodowego drogowego transportu towarów (Convention relative au contrat de transport international de Marchandise par Route – CMR). Jest to jednocześnie podstawowy dokument w transporcie towarów, tzw. list przewozowy. Listy przewozowe, zarówno jak i sama konwencja, obowiązują w większości krajów europejskich. Pomimo swojej powszechności, w konwencji nie ma jednak zapisu, że list przewozowy musi zostać wystawiony. Nawet, gdy brak listu przewozowego, nie znaczy to, że umowa przewozu jest nieważna. Taka umowa dalej podlega stosownym przepisom. Międzynarodowy list przewozowy CMR wpływa jednak na sprawność całego procesu.
List przewozowy jest dowodem zawarcia umowy przewozu. Dla zlecającego stanowi informację o pozytywnym dopięciu procedur, a dla wykonawcy wskazówki dotyczące właściwego wykonania usługi (np. zalecenia dot. obchodzenia się z ładunkiem i adresu dostawy).
CMR wystawia się w chwili zawarcia umowy w trzech egzemplarzach: dla nadawcy, dla odbiorcy (dołączony do przesyłki) i dla przewoźnika. Powinien być podpisany przez nadawcę i wykonawcę transportu. Do momentu przekazania egzemplarza odbiorcy, nadawca może w pełni dysponować ładunkiem.
PRZECZYTAJ: TRANSPORT DROBNICOWY W EUROPIE
Kto jest odpowiedzialny za wystawienie listu przewozowego CMR?
W gruncie rzeczy nie jest to uregulowane brzmieniem konwencji, mówiącej jedynie o tym, że musi być wystawiony w trzech kopiach. Zazwyczaj jednak list wystawia nadawca przesyłki. To nadawca odpowiada w największym stopniu za szkody i nieprawidłowości wynikające z błędnego wypełnienia CMR. Dokument wypełniany jest w języku urzędowym w kraju, z którego nadawana jest przesyłka. Jeśli transport wykonuje wielu przewoźników, towar podzielony jest na kilka partii lub przesyłka składa się z różnych ładunków, nadawca może zażądać wystawienia tylu listów, ile pojazdów będzie brało udział w transporcie lub tylu listów, ile jest rodzajów/partii ładunku.
POZNAJ RZEMIOSŁO SPEDYTORA DROGOWEGO
Co powinien zawierać list przewozowy w transporcie międzynarodowym?
Dokument CMR ma działanie prawne tylko wtedy, gdy zawiera następujące informacje:
- miejsce i datę wystawienia
- nazwę i adres nadawcy
- dane przewoźnika, adres przewoźnika
- nazwę i adres odbiorcy
- miejsce i datę przyjęcia przesyłki oraz miejsce jej wydania
- informacje o rodzaju towaru oraz sposobie jego pakowania
- liczbę sztuk, wymiary ładunku
- wagę towaru
- koszty przewozu (przewoźne, koszty dodatkowe etc.)
- informacje i instrukcje niezbędne do formalności celnych
- oświadczenie o podleganiu przepisom konwencji
Jeśli zajdzie taka potrzeba, można rozszerzyć zawartość listu o dodatkowe zapisy, jak np. dodatkowe instrukcje, zakazy i wymogi, ubezpieczenia przesyłki i instrukcje dla przewoźnika, dotyczące ubezpieczenia przesyłki, wykaz dokumentów wręczonych przewoźnikowi, datę przyjęcia towaru, czy zadeklarowaną wartość towaru.
Podział odpowiedzialności za przesyłkę zgodnie z konwencją CMR
Podział odpowiedzialności w drogowym transporcie międzynarodowym rozkłada się na nadawcę i przewoźnika. Nadawca jest odpowiedzialny za koszty i szkody wynikające z nieprawidłowego uzupełnienia CMR listu przewozowego. Jednocześnie nadawca pokrywa koszty uszczerbku towaru, które nie były wiadome odbiorcy (np. ukruszone opakowanie). Jednocześnie to nadawca dysponuje towarem (to znaczy: może zmienić miejsce dostawy, wstrzymać realizację transportu albo nawet zmienić odbiorcę). Przewoźnik odpowiada za zaginięcie towaru lub jego uszkodzenie w czasie od odbioru przesyłki aż do jej doręczenia. Co ważne: przewoźnika można pociągnąć do odpowiedzialności tylko wtedy, kiedy towar nie zaginął/został uszkodzony z winy odbiorcy.
W całym układzie odbiorca nie jest obarczony odpowiedzialnością za przesyłkę w procesie transportu. Może jednak dochodzić swoich praw i należności. Najczęściej chodzi o nieterminową dostawę lub zły stan fizyczny przesyłki.
Jak należy wypełnić list przewozowy CMR dowód zawarcia umowy przewozu?
Podobnie jak nie jest precyzyjnie określone, kto wystawia list przewozowy, tak nie ma jednego wzorca listu. Większość firm dysponuje własnymi wzorami CMR. Można je także znaleźć w Internecie. Trzeba jednak pamiętać, że w liście powinny znaleźć się informacje wymagane przez transport. Z tego powodu wzorce czasem muszą być modyfikowane. Dzięki klarownej ceemerce proces transportowy może przebiegać sprawnie i w warunkach szybkiej komunikacji.
