W procesie transportu wykorzystuje się różnorodne narzędzia usprawniające przewóz towarów. Jednym z nich, rozpoznawalnym równie dobrze co kontener, jest paleta. Kilka zbitych ze sobą desek, odpowiednie oznaczenia i w efekcie otrzymujemy niezawodne, uniwersalne narzędzie pozwalające na szybkie jednostkowanie oraz zabezpieczenie towaru. Mało kto wie jednak, że paleta może być „zakażona” – nieraz w drewnie gnieżdżą się organizmy (owady, grzyby itd.), które nie mogą przekroczyć granicy ze względu na przepisy i wymóg kwarantanny. Przekłada się to na utrudnienia i opóźnienia, jednak można temu zaradzić. Powszechnie stosowanym zabiegiem eliminującym czynnik biologiczny w transporcie paletowym jest fumigacja palet. Na czym polega? Zapraszamy do lektury!
Fumigacja palet – dlaczego fumiguje się palety i na czym to polega?
W największym skrócie: fumigacja to proces pozbycia się szkodników z drewna, a w interesującym nas przypadku konkretnie z palet. Przeprowadza się go, ponieważ owady mogą stanowić zagrożenie nie tylko dla samego budulca palety.
Owady mogą stwarzać zagrożenie epidemiologiczne (roznoszenie chorób), zaburzać równowagę ekosystemu (np. korniki i termity, oprócz osłabiania konstrukcji palet, mogą niekorzystnie wpłynąć na gospodarkę leśną w razie kontaktu z niekontrolowanym środowiskiem) oraz powodować straty w przewożonych towarach (każdy, kto miał kiedyś mole spożywcze, wie, jak uciążliwe jest pozbywanie się ich i ile może kosztować).
Zabezpieczenie się przed negatywnym wpływem niechcianych pasażerów jest więc w interesie osób zainteresowanych w procesie transportu. Jest także wymagane przez regulacje importowe i eksportowe w przypadku transportu międzynarodowego, a czasem również w samym procesie produkcji. Na czym więc polega fumigacja palet?
PRZECZYTAJ: PRZESYŁKI PALETOWE
Fumigacja palet – jak wygląda proces fumigowania palety? Standard ISPM 15
Jak wskazuje sama nazwa, fumigacja palet oznacza ich odkażanie z wykorzystaniem gazu (z łac. fumare oznacza dosłownie „wędzić”). Proces zasadniczo można przeprowadzić na dwa główne sposoby: obróbką cieplną bądź dezynfekcją gazową. Sposoby przedstawiają się następująco:
- ogrzewanie palety
- Ten etap polega na ogrzaniu palety do temperatury min. 50°C przez ok. 30 minut. Taka obróbka cieplna uznawana jest za wystarczającą do dezynfekcji i dezynsekcji palety.
- dezynfekcja gazowa
- Polega na wprowadzeniu do izolowanego pojemnika zawierającego paletę ciężkiego trującego gazu (do uchwalenia nowych przepisów w 2010 był to powszechnie stosowany bardzo szkodliwy bromek metylu).
- okorowanie
- Polega na pozbawieniu drewna kory, co minimalizuje szanse wystąpienia nawrotu zakażenia insektami. Okorowanie jest wymagane w każdym przypadku, czasem jednak stosuje się je jako samodzielną metodę
Przepisy znowelizowane w 2010 przewidują nowe standardy dezynfekcji i dezynsekcji palet w transporcie. Zgodnie z Międzynarodowym Standardem dla Środków Fitosanitarnych (IPPC ISPM 15:2009) na terenie Unii Europejskiej zakazano użycia bromku metylu do fumigacji towarów oraz ograniczono tę metodę w odniesieniu do palet. Ponieważ standard ISPM 15 obowiązuje dla wszystkich towarów przewożonych przez granice UE, powszechne jest stosowanie go także w przypadku transportów poza granicami Unii.
Proces fumigacji towarów trującym gazem jest spotykany jeszcze w niektórych krajach Ameryki Południowej, Afryki i Azji.
Standard ISPM 15 określa zasady obróbki palet i innych opakowań drwewnianych. Fumigację stosuje się czasem również w przypadku przewożonych towarów. Z oczywistych względów stosowane metody są dostosowane do rodzaju towaru. Oprócz podgrzewania można spotkać także chłodzenie oraz napylanie mniej toksycznymi, bezpiecznymi dla człowieka gazami.
PRZECZYTAJ: TRANSPORT PALETOWY W EUROPIE
Po fumigacji palet – skutki i oznakowanie palet po przeprowadzeniu ich dezynfekcji
W efekcie przeprowadzenia fumigacji palet pozbywa się praktycznie wszystkich szkodników, które mogą się w nich kryć. Tym samym transport może przebiec bez zakłóceń. Po przeprowadzeniu fumigacji przez certyfikowaną jednostkę uprawnioną do wykonania zabiegu, paleta musi zostać oznaczona ustalonym symbolem. Symbolem jest logo IPPC wraz z oznaczeniem dotyczącym metody, jednostki fumigującej i numerem Krajowej Organizacji Ochrony Roślin.
- Kłos z literami IPPC – logo Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin
- XX – kod ISO kraju, w którym przebiegła fumigacja (na powyższym obrazku US, czyli paletę fumigowano w USA)
- 000 – numer, który nadaje Krajowa Organizacja Ochrony Roślin
- YY – rodzaj wykonanego zabiegu. Stosuje się trzy oznaczenia, w zależności od rodzaju fumigacji:
- MB – Methyl Bormide – bromek metylu
- HT – Heat Treatment – dezynsekcja cieplna
- DB – Debarked – okorowane
- Logo firmy przeprowadzającej fumigację
Co, jeśli nie fumigowałem palet? Jakie konsekwencje wynikają z braku fumigacji palet?
Odpowiedź jest dość prosta: jeśli towar wymaga fumigacji, bez niej nie można wprowadzić go do obiegu, a przynajmenij nie w kraju, który tego wymaga. Może to przełożyć się na dodatkowe koszty (np. zwrot na koszt eksportera). W przypadku, kiedy niefumigowana paleta znalazła się w przesyłce składającej się z większej ilości towaru (np. w kontenerze w ramach drobnicy), wszystkie przesyłki zostają zatrzymane i straty ponoszą wszyscy importerzy. W tym miejscu warto wspomnieć o dwóch rodzajach fumigacji palet: eksportowej i importowej.
Fumigację eksportową przeprowadza się jeszcze przed wysyłką towaru. W ten sposób można uniknąć nieprzyjemności związanych z zatrzymaniem towaru w odprawie kraju docelowego. Jeśli jednak z jakiegoś powodu eksporter/importer nie przeprowadził jej zawczasu, można poddać paletę fumigacji importowej. Proces ten wykonuje się na terenie kraju, w którym towar nie przeszedł odprawy. Jest to jednak drogie i czasochłonne rozwiązanie, polegające na fumigacji całej przesyłki – w przypadku drobnicy może to oznaczać fumigację całego kontenera, a w konsekwencji straty pozostałych importerów.
