Chiny nie bez powodu są jedną z najpotężniejszych gospodarek na świecie. Są kluczowym partnerem strategicznym dla większości państw europejskich, stanowią lidera rozwoju i cyfryzacji, dysponują potężnym przemysłem i sektorem handlowym. Obsługa połączeń z Chinami, zarówno pasażerskich, jak i towarowych, jest obecnie kluczowym zadaniem wielu polskich firm spedycyjnych. W tym artykule skupimy się jednak na czymś innym niż zwykle. Nie będziemy mówili o transportach, spedycji, przewozach specjalistycznych, ponadgabarytowych… No, przynajmniej nie za dużo. Dziś przyjrzymy się fenomenowi, który występuje w tym niesamowitym, rozwiniętym technologicznie państwie. Temat dzisiejszego artykułu to kody QR w Chinach.
Kody QR w Chinach. Czym są kody QR?
Choć nie wszyscy o tym wiedzą, to wszyscy już spotkali się z kodami QR. Funkcjonują na nośnikach reklamowych, w aplikacjach, czy w systemach informacji publicznej. Czym tak na dobrą sprawę jest kod QR?
Kod QR (z ang. Quick Response, QR: „szybka odpowiedź”) to alfanumeryczny, dwuwymiarowy, matrycowy, kwadratowy kod graficzny opracowany przez japońskie przedsiębiorstwo Denso-Wave w 1994 roku.
Jako znak graficzny, pozwala zakodować w sobie znaki alfabetu chińskiego i japońskiego, arabskiego, hebrajskiego, greckiego, łacińskiego oraz cyrylicy. Jednocześnie użytkownik może zakodować w tej technologii dowolny inny znak, jak na przykład pik francuskiego typu talii kart: ♠. Kod może zostać odczytany dzięki wykorzystaniu specjalnego skanera rozpoznającego wzór zawarty w kodzie. Skanery nie potrzebują dużo czasu na odczytanie zakodowanej wiadomości, dlatego często umieszcza się kody QR na ruchomych nośnikach. Znajdują zastosowanie w branży transportowej (np. w identyfikacji paczek kurierskich), reklamowej (np. jako odnośnik do strony reklamowanego produktu), czy informacyjnej (np. jako rozszerzenie drukowanego artykułu). Coraz powszechniejsze staje się także wykorzystanie kodów QR do realizacji płatności, transferów pieniężnych, czy uzyskiwania dostępu do szczegółowych danych osobowych.
Jak obsługiwane są kody QR?
Kody QR można odczytywać wykorzystując specjalistyczne skanery (np. w branży TSL, gdzie chodzi przede wszystkim o rozpoznanie danych logistycznych) lub aplikacje mobilne. Developerzy aplikacji mobilnych oferują aplikacje działające w każdym dostępnym systemie operacyjnym (iOS, Android, Windows Phone, etc.), jednak producenci zazwyczaj sami zawierają w systemach aplikacje umożliwiające odkodowanie QR. Obecnie często funkcję dedykowanej aplikacji służącej rozpoznaniu kodów może pełnić nawet aparat w telefonie. Odczytanie kodu polega na rozpoznaniu układu kwadratów. Kwadraty mogą być ciemne (czarne) lub jasne (białe), a w większej liczbie tworzą słowa kodowe, zapisujące informacje o poszczególnych znakach.
Rozmiary słów kodowych, jak i całych kodów, są zmienne. Informacja odczytywana jest zgodnie z wzorem wyszukiwania, który budują wzory pozycji (moduł ciemny otoczony warstwą modułów jasnych, otoczonych warstwą modułów ciemnych, otoczonych warstwą modułów jasnych). Wzory pozycji umieszcza się w trzech narożnikach kodu. Ponadto w kodzie QR znajduje się wzór synchronizacji złożony z pojedynczych ciemnych i jasnych kwadratów ułożonych w linię. Jej umiejscowienie pozwala odczytać umiejscowienie danych w kodzie.
Kody QR w Chinach – źródło popularności
Jak wspominaliśmy już wcześniej, kod QR jest bardzo uniwersalną metodą kodowania danych. Pozwala kodować wiele rodzajów znaków, w tym wszystkie znaki alfabetu chińskiego. A jest ich dość sporo: hanzi (lub japońskie kanji) składa się z aż 50 000 znaków! Możliwość zapisania ich w formie niewielkiego kodu oznacza więc znaczną oszczędność miejsca, ułatwienie odczytania przekazu i przeniesienie odpowiedzialności za wyświetlenie komunikatu bezpośrednio na odbiorcę. Dodatkowo ostatni czynnik ułatwia badanie tego, jak skuteczne są działania i jak popularny jest przekazywany kodem komunikat.
Dodatkowym czynnikiem wpływającym na popularność kodów QR w Chinach jest również ich wykorzystanie przez dwóch gigantów technologicznych. Wykorzystanie przez Tencent (producent aplikacji WeChat) i Alibabę (Alipay – aplikacja-portfel podobna do PayPal) kodów QR sprawiło, że ich użyteczność i wykorzystanie wystrzeliło w górę. Używając kodów, można w tych aplikacjach dodawać znajomych, dokonywać płatności i potwierdzać autentyczność produktów. Po wypromowaniu kodów przez te dwie firmy, w Chinach zaczęło się prawdziwe szaleństwo QR. W 2020 Chińczycy znaleźli dla kodów QR takie zastosowania, o jakich nie śniło się naszym filozofom.
SPRAWDŹ JAK WYKORZYSTUJE SIĘ KODY QR W ZAKUPACH NA ALIEXPRESS
Kody QR w Chinach – najciekawsze zastosowania
Stopień rozwoju technologicznego stawia Chiny jeśli nie na pierwszym miejscu, to chociaż na podium postępu na świecie. W najbardziej rozwiniętych regionach kraju, praktycznie wyeliminowano już płatności gotówkowe i kartami kredytowymi. Żeby przelać pieniądze bliskim, wystarczy mieć ich w znajomych na WeChacie. By kupić kawę w sieciowej kawiarni, trzeba najpierw zakupić ją przez aplikację mobilną, by na miejscu jedynie ją odebrać.
Ciekawostka: aplikacji WeChat można używać z każdego miejsca na świecie, jednak by móc się zarejestrować, trzeba zostać zweryfikowanym przez kogoś, kto jest już w systemie. Dodatkowo płatności i transfery pieniężne są dostępne tylko dla użytkowników posiadających konto w chińskim banku.
Przelewy można wykonywać do innych użytkowników, jednak kiedy w grę wchodzi płacenie za dobra i usług, w grę wchodzą kody QR. Oto najpopularniejsze i naszym zdaniem najciekawsze zastosowania tych kodów w Chinach (a przynajmniej te, które byliśmy w stanie potwierdzić).
1. Śledzenie kont w serwisach społecznościowych
W Polsce wiele firm promuje się mówiąc: polub nas na Facebooku! Przy okazji oferują nam bardzo nieatrakcyjny link albo nieco uproszczoną formę pozwalającą na szybkie wyszukanie w portalu. Tymczasem w Chinach dominuje przekaz „zeskanuj nasz kod i śledź nasze aktualizacje!”. Wystarczy zeskanować kod, by rozpocząć śledzenie danej marki, pomijając etap jej wyszukania, sprawdzenia i kliknięcia odpowiedniego przycisku. Kody pojawiają się nie tylko na billboardach i w broszurach, lecz także na stronach internetowych i w serwisach. Przykład: kod QR linii lotniczych KLM.
2. Prezentowanie danych kontaktowych – wizytówki i dodawanie znajomych
Skoro można wykorzystać kody QR do śledzenia choćby linii lotniczych, to dlaczego nie można używać ich jako wizytówki? Można! W Chinach jest to bardzo popularny sposób udostępniania swoich danych. Można to robić chociażby wykorzystując wspominaną już aplikację WeChat – w opisie osobistym zawiera się pożądane informacje, a jednocześnie stwarza możliwość szybkiego „dodania do znajomych”. WeChat pełni w Chinach również rolę podobną do LinkedIn, dlatego kod QR można wykorzystać w sposób biznesowy. Jest to rozwiązanie atrakcyjne tym bardziej, że w świetle problemów klimatycznych i klęsk ekologicznych w Chinach, ekologia coraz bardziej zyskuje na znaczeniu. Przykład: autentyczny kod QR do wizytówki autora tego tekstu. Można dodawać go do znajomych, ale nie wchodzi na WeChat regularnie, więc utrzymanie z nim kontaktu tą drogą może nie być zbyt efektywne.
3. Płatności on-line z wykorzystaniem portfeli wirtualnych
W Chinach funkcjonują obecnie dwie aplikacje-portfele: Alipay i WeChat (który, jak już wcześniej pisaliśmy, jest także komunikatorem i pojawi się w tym tekście jeszcze kilka razy). Alipay jest aplikacją, która pojawiła się w Chinach w 2004 roku i obecnie jest największą platformą płatności mobilnych i online na świecie. Daje użytkownikom możliwość połączenia aplikacji z kartą płatniczą/kredytową lub wirtualnym portfelem. Płatność polega na zeskanowaniu kodu użytkownika przez czytnik sprzedawcy. Podobnie w przypadku WeChatu, gdzie skanuje się wygenerowany kod użytkownika. Komunikator dopuszcza również możliwość płatności przez zeskanowanie kodu sprzedawcy. Płatności z wykorzystaniem przytoczonych aplikacji nie są ograniczone do terytorium Chin.
4. Łączenie z sieciami bezprzewodowymi i logowanie do stron www
Chyba każdy zna z autopsji, jak uciążliwe może być przepisywanie hasła do routera albo próba połączenia z hotspotem przez zaznaczanie miliona opcji, zatwierdzanie kodem, autoryzację mailem i tym podobnymi. Wykorzystanie kodu QR pozwala ominąć te kroki – połączyć bezpośrednio z siecią wifi albo hotspotem. Dodatkowo niektóre strony oferują możliwość zalogowania do swojego konta poprzez zeskanowanie kodu. Wpływa to na znaczną oszczędność czasu, a więc i na wygodę użytkowników.
5. Ułatwienie życia w wielkim mieście
W niektórych chińskich miastach na słupach, ogłoszeniach, latarniach i innych sprzętach miejskich można znaleźć blaszki z kodem QR. Należą do systemu szybkiego zgłaszania szkód i zastrzeżeń – można w ten sposób zakomunikować odpowiednim służbom, że nie działa latarnia, przepełnił się kosz na śmieci czy że dzieje się coś złego. Wykorzystywane są również do wyrzucania i segregacji śmieci. Dzięki systemowi segregacji odpadków obywatele mogą brać udział w loterii. Odpowiednio segregowane śmieci dają „zielone punkty”, które z kolei można wymienić na rabaty w poszczególnych sklepach i supermarketach. Kody QR stanowią również podstawową metodę wypożyczenia i zwrotu w systemach wypożyczalni rowerów miejskich.
6. System ochrony zdrowia i identyfikacji seniorów
W 2014 w wielu miastach publiczna służba zdrowia przeprowadziła eksperyment: wybrani seniorzy dostali specjalne odznaki z kodami QR zawierającymi podstawowe informacje na temat ich właścicieli. W razie gdyby zgubili się podczas spaceru bądź zaginęli, przechodnie mogli zeskanować ich kody i odprowadzić ich do domów. Odznaki były dodatkowym ułatwieniem dla służb, gdyż zawierały informacje potrzebne ratownikom i lekarzom.
7. Dziwne i pomysłowe wykorzystanie – kody QR w Chinach
Na koniec prezentujemy wybór najciekawszych i najoryginalniejszych zastosowań kodów QR, na jakie się natknęliśmy.
-
- Żebracy w Chinach wykorzystujący kody QR do zbierania datków.
-
- Dozownik papieru toaletowego wykorzystujący kod QR.
-
- Kobieta zbierająca datki dla nowożeńców za pomocą kodu QR.
-
- Wielki kod QR ułożony z przyciętych krzewów, promujący organizację turystyczną miasta Xilinshui.
Nagranie wywiadu z Maciejem Ostrowskim dla Polskiego Radia
Zapraszamy do wysłuchania wywiadu, którego autor artykułu udzielił Programowi Czwartemu Polskiego Radia!
Kody QR w Chinach – podsumowanie
Chiny stały się w ciągu ostatnich kilku lat liderem cyfryzacji, wdrożenia transakcji bezgotówkowych i systemów informacyjnych opartych na technologii QR. Stosuje się je w Chinach do transferów pieniężnych, identyfikacji obywateli, czy utrzymywania porządku publicznego. Powyższe zestawienie jest wyczerpujące, ale nie prezentuje wszystkich faktycznych wykorzystań kodów QR. Jeśli po przeczytaniu tego artykułu widzisz, że o czymś zapomnieliśmy, daj nam znać!
