INCOTERMS 2020 POBIERZ INFOGRAFIKĘ
Każda osoba mająca coś wspólnego z importem w pewnym momencie musi zetknąć się z regułami handlowymi INCOTERMS. Jak pisaliśmy już wiele razy, jest to jeden z najważniejszych zbiorów reguł handlowych, który pozwala w maksymalnym stopniu uniknąć nieporozumień w handlu międzynarodowym (oraz, co zwłaszcza nas interesuje, transporcie). Dzięki jasnemu ustaleniu zasad współpracy transporty przebiegają sprawniej, a odpowiedzialność nie jest rozmyta. Problem pojawia się dopiero w perspektywie lat: co dekadę reguły są aktualizowane. Dobrze znana wszystkim wersja INCOTERMS 2010 od tego roku została zastąpiona wersją INCOTERMS 2020. Sprawdź, czym są reguły INCOTERMS oraz czym różni się najaktualniejsza wersja od tej obowiązującej jeszcze w zeszłym roku!
INCOTERMS 2020 – skąd się wzięły i do czego służą reguły handlowe?
Formuły INCOTERMS zostały opracowane już w latach 30. XX wieku jako regulacje określające warunki handlu pomiędzy sprzedawcą a kupującym. Obecnie najczęściej stosuje się je w przypadku działań pomiędzy importerem a eksporterem, choć można je również stosować w dostawach krajowych. Formuły zostały opracowane przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu w celu maksymalnego ograniczenia nieporozumień pomiędzy dostawcami a odbiorcami. Formuły INCOTERMS są regularnie aktualizowane, ostatnia aktualizacja miała miejsce przed rokiem 2010, obecna wersja reguł obowiązuje od roku 2020. Głównym celem INCOTERMS jest jasne ustalenie podziału kosztów transportu oraz odpowiedzialności za towar. Odpowiedzialność jest tutaj rozumiana jako przejęcie ryzyka związanego z uszkodzeniem i utratą towaru. Formuły regulują też, do którego momentu kto odpowiada za stronę formalną i finansową.
Formuły handlowe INCOTERMS – opracowanie graficzne zakresu odpowiedzialności
By łatwo przyswoić wiedzę, najlepiej jest rozrysować sobie schemat. Taki też przyjęliśmy model tego artykułu. By lepiej zrozumieć wszystkie reguły INCOTERMS 2020, proponujemy tekst oparty o grafikę, którą przygotowaliśmy jako pomoc naukową na cykl Akademia Spedytora. Cieszą się dużą popularnością zarówno wśród studentów, jak i specjalistów.
W grafice trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na podział odpowiedzialności:
Powyższa grafika przedstawia poszczególne etapy transportu:
- odebranie przesyłki od producenta
- transport do magazynu/portu/terminala/lotniska
- magazynowanie
- załadunek na główny środek transportu
- transport główną gałęzią przewozu
- rozładunek z głównego środka transportu
- magazynowanie
- transport do odbiorcy
- odebranie przesyłki przez odbiorcę
Dodatkowo kolorami oznaczyliśmy: rodzaje transportu (wszystkie, morski i śródlądowy) oraz zakres odpowiedzialności (koszt, ryzyko, ubezpieczenie).
Formuły INCOTERMS 2020 – spis najpopularniejszych reguł używanych we wszystkich rodzajach transportu
EXW – jak najmniejsze zaangażowanie, koszty i ryzyko sprzedającego. Odpowiedzialność sprzedającego kończy się więc w momencie, w którym podstawi towar do odbioru z wyznaczonego miejsca, a najczęściej jest to po prostu rampa załadunkowa w jego magazynie.
Odpowiedzialność za zorganizowanie całego transportu leży po stronie kupującego. Kupujący ponosi także ryzyko utraty bądź uszkodzenia przesyłki na całej trasie przewozu.
Pomimo, że na pierwszy rzut oka czynności związane z koniecznością zorganizowania całego procesu transportowego wydają się być czasochłonne i skomplikowane, to należy pamiętać, że EXW jest formułą handlową, która zwykle wiąże się z najmniejszymi sumarycznymi kosztami transportu. Jednocześnie daje kontrolę nad całym procesem, co znacznie wpływa na szybkość i terminowość dostawy.
Mariusz Żakiewicz
Dyrektor Działu Transportu i Spedycji
BBA Transport System
FCA – reguła INCOTERMS 2020, w której sprzedający pokrywa ubezpieczenie i pełne koszty załadunku i transportu do momentu przekazania towaru pierwszemu przewoźnikowi. Kupujący wskazuje zarówno przewoźnika, jak i miejsce załadunku. W momencie załadunku towarów przez przewoźnika następuje przeniesienie wszelkiego ryzyka związanego z utratą lub uszkodzeniem towaru na kupującego. Podczas przekazania towaru pierwszemu przewoźnikowi, sprzedający ma obowiązek wystawić odpowiedni dokument poświadczający załadunek towaru – warto przy tym zaznaczyć, że upomnienie się o niego leży po stronie przewoźnika, poinstruowanego przez kupującego. Więcej o regule przeczytasz tutaj.
CPT – obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru do przewoźnika (odpowiednio może to być przewoźnik drogowy, morski, lotniczy lub kolejowy), zawarcie umowy przewozu główną gałęzią transportu i opłacenie kosztów przewozu do oznaczonego miejsca przeznaczenia. Obowiązkiem sprzedającego jest także dokonanie odprawy celnej eksportowej w kraju nadania.
Jednak ryzyko przechodzi z nadawcy na odbiorcę w miejscu przekazania towaru przewoźnikowi, a nie, jak mogłoby się wydawać, w miejscu przeznaczenia. Z tego powodu formuła ta zalicza się do formuł tzw. dwupunktowych, gdyż ryzyko przechodzi w innym miejscu, a koszty w innym.
CIP – w porównaniu do formuły CPT zakres obowiązków sprzedającego jest rozszerzony o obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia i pokrycia jego kosztów. Podobnie jak formuła CPT, także CIP jest formułą dwupunktową: ryzyko przechodzi z nadawcy na odbiorcę w miejscu przekazania towaru przewoźnikowi (armatorowi, linii lotniczej, operatorowi kolejowemu, przewoźnikowi drogowemu), a nie w miejscu przeznaczenia, do którego został opłacony fracht.
Pomimo, że ryzyko uszkodzenia towaru na głównej trasie przewozu spoczywa na kupującym, to jest on chroniony polisą ubezpieczeniową, którą na rzecz kupującego, jest zobowiązany opłacić sprzedający.
DPU – sprzedający dostarcza towar do terminala odbioru wskazanego przez kupującego. Ponosi on tym samym wszystkie koszty i ryzyko związane z frachtem do tego momentu. W INCOTERMS 2020 jest to nowa forma reguły DAT.
DAP – podobnie do DPU, jednak w tym przypadku dostawę uznaje się za dokonaną w momencie odbioru towaru z terminala przez przewoźnika wskazanego przez kupującego.
DDP – podobnie do DAP, jednak przy tej formule kupujący ponosi także koszty odprawy, cła i podatków.
Formuły INCOTERMS 2020 mające zastosowanie tylko do transportu morskiego i śródlądowego
Część reguł zawierających się w zbiorze INCOTERMS dotyczy w całości transportów dokonywanych drogą wodną. Pośród reguł dotyczących transportu morskiego i śródlądowego, wyróżniamy przede wszystkim następujące cztery:
FAS – punktem przeniesienia kosztów za transport i ponoszenie ryzyka jest moment dostarczenia towarów pod burtę statku we wskazanym porcie nadania.
FOB – to sprzedający pokrywa koszty związane z odprawą celną eksportową, natomiast od momentu przekroczenia towaru przez burtę statku całość kosztów transportu i ubezpieczenia znajduje się po stronie kupującego. Jest to więc formuła INCOTERMS 2020 podobna do FAS, jednak przeniesienie odpowiedzialności następuje minimalnie później.
CFR – do momentu załadunku na statek w porcie nadania koszty ubezpieczenia i ryzyko ponosi sprzedawca. Odpowiada on także za koszty transportu wynikłe z frachtu morskiego aż do portu wskazanego przez kupującego.
CIF – ta reguła INCOTERMS 2020 jest podobna do CFR, choć główną różnicą jest to, że sprzedający aż do rozładunku we wskazanym przez kupującego porcie ponosi także koszt ubezpieczenia. Transport uznaje się za zrealizowany w momencie odbioru towaru z portu przez przewoźnika, którego wskazał kupujący.
Co zmieniło się w incotermsach? Zmiana INCOTERMS 2020 w stosunku do INCOTERMS 2010
INCOTERMS 2020 są obecnie jednym z najpopularniejszych haseł wpisywanych w internetowych wyszukiwarkach. Bierze się to po trosze z tego, że są bardzo istotnym dokumentem, a po trosze z tego, że od 2020 obowiązuje nowa wersja dobrze znanych przepisów modyfikowanych po raz ostatni w 2010 – w związku z tym trzeba poznać różnice. Na szczęście dla logistyków, Międzynarodowa Izba Handlowa nie zmieniła żadnej reguły gruntownie. Realnie zmiany dotknęły jedynie dwóch formuł!
DPU – dla osób przyzwyczajonych do nomenklatury znanej ze zbioru reguł INCOTERMS 2010 może to brzmieć jak zupełna nowość. Tymczasem formuła DPU zastąpiła formułę DAT ze względu na… nieprecyzyjne brzmienie. Formuła DAT, w pełni brzmiąca delievered at terminal, stwarzała pole do błędnych interpretacji przez strony współpracy. DPU, rozwijane do pełnej formy delievered at place unloaded pozwala na konkretniejszą interpretację reguły, a co za tym idzie zmniejsza szansę nieporozumienia.
O ile pierwsza formuła, która uległa zmianie, zmieniła się raczej w kontekście nomenklatury niż faktycznego brzmienia, o tyle druga formuła przeszła już nieco większe przeobrażenie, choć wciąż jest dobrze rozpoznawalna przez importerów i eksporterów.
FCA – formułę doprecyzowano pod względem odpowiedzialności dokumentacyjnej. Nowym elementem tej formuły jest to, że kupujący musi dostarczyć przewoźnikowi i poinstruować go o konieczności wydania przez sprzedającego dokumentu poświadczającego załadunek towaru.
Jak widać, pośród wszystkich reguł INCOTERMS zmiany nie są liczne, a więc są łatwe do prześledzenia. Między innymi dlatego zachęcamy do porównania wersji INCOTERMS 2010 z opisywaną powyżej wersją INCOTERMS 2020 i – jak zwykle – zachęcamy, by w razie wątpliwości kontaktować się z ekspertami BBA Transport System.
INCOTERMS 2020 POBIERZ INFOGRAFIKĘ
