Właściwy dobór środków transportu ma ogromne znaczenie dla terminowej realizacji dostaw. Należy pamiętać, że nie zawsze jeden typ środka transportu będzie wystarczający, by towar dotarł z punktu A do punktu B. Co zrobić w takiej sytuacji? Skorzystać z transportu intermodalnego. Na jakich zasadach funkcjonuje ten rodzaj transportu i dlaczego odgrywa kluczową rolę w organizacji przewozu towarów w obrocie międzynarodowym? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.
Czym jest transport intermodalny?
Pojęcie transportu intermodalnego najprościej wyjaśnić jako przewóz ładunków z wykorzystaniem różnych rodzajów transportu, bez przeładunku samych towarów. Co to oznacza w praktyce? Towar przez cały czas przewozu pozostaje w jednej jednostce ładunkowej – może to być np. nadwozie wymienne, czy standaryzowany kontener. Inną nazwą dla tego rodzaju dostaw jest transport kombinowany.
W transporcie intermodalnym wykorzystuje się więc przynajmniej 2 typy środków transportu. Wciąż jest to jednak jedna dostawa, dzięki czemu całość przewozu towarów jest nadzorowana przez jednego wykonawcę i na całej trasie obowiązuje jedna umowa przewozowa.
Zalety transportu intermodalnego
Transport intermodalny jest coraz częściej wybieraną formą dostawy towarów – i są ku temu ważne powody. Na transporcie kombinowanym zyskują zarówno dostawcy, jak i klienci. Co konkretnie? Oto kilka najważniejszych argumentów za transportem intermodalnym:
- Optymalizacja kosztów – dzięki możliwości wykorzystania różnych środków transportu w jednym łańcuchu dostaw, transport intermodalny pozwala tak rozplanować trasę przewozu, aby koszty były jak najniższe przy możliwie najszybszym czasie realizacji. Odpadają też koszty związane ze zmianą jednostki ładunkowej.
- Bezpieczeństwo ładunku – wykorzystanie tej samej jednostki ładunkowej w całym procesie przewozu eliminuje ryzyko uszkodzenia/zgubienia towarów podczas zmiany środka transportu, które pojawia się w przewozach wymagających przeładunku.
- Minimalizacja formalności – dzięki temu, że na cały przewóz obowiązuje pojedyncza umowa, wszelkie formalności związane z dostawą są ograniczone do minimum.
- Ograniczenie przestojów transportowych/efektywność – brak przeładunków do innych jednostek ładunkowych pozwala zaoszczędzić sporo czasu na dostawach, co przekłada się na sprawniejszą realizację przewozu, a tym samym szybsze dotarcie do celu.
- Ogromne możliwości logistyczne/elastyczność – łączenie różnych środków transportu pozwala na dostarczenie towaru do praktycznie dowolnego miejsca na świecie bez niepotrzebnego przedłużania procesu transportowego. Pozwala to również optymalizować łańcuchy dostaw, dowolnie dobierać środki transportu do swoich potrzeb i sprawnie realizować transporty bez ponoszenia dodatkowych kosztów.
Znaczne ograniczenie emisji dwutlenku węgla/zrównoważony rozwój – nie jest żadną tajemnicą, że transport drogowy na duże dystanse jest źródłem dużych ilości CO2 trafiającego do atmosfery. Łączenie różnych środków transportu pozwala spełniać wymagania aktualnych wyśrubowanych norm ochrony środowiska i realizować politykę zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa.
Rodzaje transportu intermodalnego
Transport intermodalny można podzielić na różne rodzaje, zależnie od klasyfikacji, jaką przyjmiemy.
Biorąc pod uwagę zasięg, można wyróżnić transport intermodalny:
- krajowy,
- międzynarodowy,
- kontynentalny,
- międzykontynentalny.
Jeśli skupimy się na charakterze operatora, możemy go podzielić na bezpośredni (operator sam zajmuje się realizacją przewozu) lub pośredni (przewóz jest realizowany przez podwykonawców zaangażowanych przez operatora).
Trzeci sposób kategoryzacji jest oparty na wykorzystywanych środkach transportu. Na tej podstawie można wyróżnić np. przewozy:
- drogowo-morskie,
- kolejowo-drogowe,
- drogowo-lotnicze,
- kolejowo-drogowo-rzeczne,
- kolejowo-drogowo-lotnicze,
- kolejowo-drogowo-morskie.
Kolejność podawania środków transportu nie jest tutaj bez znaczenia – zaczyna się od tych, które mają największy udział w danym łańcuchu dostaw.
Przykładowe przebiegi transportu intermodalnego
Prostym, a zarazem dobrze go ilustrującym przykładem transportu intermodalnego jest przewóz towarów z Chin do Polski. W zdecydowanej większości będzie to przewóz kolejowo-drogowy – towary z magazynu lub nawet prosto z fabryki są przewożone ciężarówkami na terminale przeładunkowe kolei, za pośrednictwem której trafiają do naszego kraju. Gdy dotrą już do Polski, są odbierane przez ciężarówki, które dostarczają je do miejsca docelowego.
Łańcuch dostaw wcale nie musi się na tym kończyć – Polska (lub dowolny inny kraj) może być tylko punktem tranzytowym, w którym następuje zmiana środka transportu. Wspomniane tutaj ciężarówki mogą odtransportować ładunek na lotnisko lub do portu morskiego, a stamtąd może on ruszyć dalej w świat. Kontynuując ten sam przykład, statek może przewieźć sprowadzony z Chin ładunek choćby do Szwecji, a w przypadku samolotu miejscem dostawy może być któryś z krajów Afryki. Dlaczego akurat tego kontynentu? Ponieważ sieć połączeń kolejowych na jego terenie jest wciąż mało rozbudowana i w wielu przypadkach konieczne jest zastosowanie transportu kombinowanego przez kraje europejskie. W podanych tutaj przykładach będziemy mieć do czynienia z transportem kolejowo-drogowo-morskim lub kolejowo-drogowo-lotniczym.
Transport intermodalny a transport multimodalny – czym się różnią?
Transport multimodalny to również przewóz ładunków wykorzystujący co najmniej dwa rodzaje transportu. Różnica polega na tym, że w transporcie multimodalnym nie ma zasady jednej jednostki ładunkowej – towar jest przeładowywany przy zmianie środka transportu. Zajmuje on więc więcej czasu, a jego koszt jest wyższy niż koszty transportu intermodalnego. Jego wykorzystanie może się jednak okazać konieczne np. w krajach, które nie ratyfikowały międzynarodowych umów handlowych.
Transport intermodalny – podsumowanie
Transportem intermodalnym lub kombinowanym określa się łańcuch dostaw, w którym korzysta się z co najmniej dwóch rodzajów transportu (np. transportu kolejowego i drogowego), przy czym na całej trasie wykorzystywana jest ta sama jednostka ładunkowa (najczęściej są to przewozy kontenerów). Takie rozwiązanie zapewnia elastyczność w planowaniu tras przewozowych oraz optymalizację kosztów i czasu dostaw. Co więcej, na całą trasę obowiązuje jedna umowa przewozowa, a nadzór pełni pojedynczy wykonawca. Dobrze zaplanowany intermodalny transport przynosi korzyści zarówno przedsiębiorcy wysyłającemu swoje towary, jak i jego klientom. Z tego powodu najlepiej zostawić organizację tego typu transportu doświadczonej firmie spedycyjnej, która dysponuje rozbudowaną siecią kontaktów i może zapewnić bezpieczny przewóz dowolnym środkiem transportu w praktycznie każde miejsce na świecie.
