Wielka Brytania, dzięki swojemu wyspiarskiemu położeniu, jest jednym z czołowych europejskich eksporterów. W 2017 Brytyjczycy eksportowali towary o wartości 395 mld USD, co ulokowało brytyjską gospodarkę na 10. miejscu w skali świata. Głównymi produktami wywożonymi z Anglii, Szkocji i Irlandii są samochody, silniki spalinowe, benzyna, leki, złoto i napoje wyskokowe. Trzeba jednak pamiętać, że gospodarka państwa nie opiera się tylko na eksporcie. Wielka Brytania sprowadza rocznie sprzęt elektroniczny, samochody, części samochodowe i inne dobra. Spośród nich tylko trzy najważniejsze kategorie warte są łącznie prawie 100 mld USD! Transport do Anglii jest więc bardzo ważną częścią europejskiego rynku transportowego, nawet pomimo niepewnej sytuacji między Wielką Brytanią a Unią Europejską wynikającej z brexitu.
Transport do Anglii – gospodarka Zjednoczonego Królestwa
Wielka Brytania jest silnie uprzemysłowionym państwem, z dobrze rozwiniętym sektorem usług i bardzo konkurencyjnym rynkiem. Zajmuje szóste miejsce na świecie pod względem Produktu Krajowego Brutto, a na jej wysoką pozycję składają się główne sektory:
- usługi – sektor usługowy, zwłaszcza finansowy (Londyn jest drugim największym centrum finansowym świata) generuje 80% brytyjskiego PKB;
- przemysł – sektor dzieli się na mniejsze, spośród których najważniejsze to:
- aeronautyczny – czwarty na świecie pod względem wartości krajowy przemysł lotniczy;
- farmaceutyczny – dziesiąty pod względem wielkości na świecie – w Anglii siedzibę ma 26 z 500 największych spółek farmaceutycznych;
- petrochemiczny – wydobycie i przetwórstwo gazu i ropy naftowej z dna Morza Północnego w 2016 wygenerowało prawie 3 mld baryłek ropy.
Transport, zarówno osobowy, jak i towarowy, jest silnie rozwiniętą gałęzią sektora usługowego w Wielkiej Brytanii. Jako państwo pionierskie w dziedzinie transportów kolejowych, dysponuje gęstą siecią trakcji kolejowej (z tego ok. 5 tys. kilometrów zelektryfikowanej – 1/3 całej sieci). Jest to również jeden ze światowych leaderów transportu lotniczego – z jednym z największych portów lotniczych na świecie. Transport przynosi Zjednoczonemu Królestwu roczne zyski na poziomie 60 mln USD z zauważalną tendencją zwyżkową.
Tak silne ukierunkowanie gospodarki na sektor usługowy, przy jednoczesnym rozwinięciu sektora przemysłowego i przetwórczego, rodzi wysokie potrzeby importowe.
Zjednoczone Królestwo, przy eksporcie przynoszącym rocznie zysk szacowany na poziomie 904 mld USD, importuje towary o zbliżonej wartości 877 mld USD. Głównym partnerem Wielkiej Brytanii w handlu zagranicznym jest – nie stanowi to żadnego zaskoczenia – Unia Europejska. Prym w handlu z wyspami wiodą Niemcy, natomiast drugim największym partnerem są Stany Zjednoczone. Jak wygląda transport do Anglii?
Eksport do Anglii – najpopularniejsze towary transportowane na Wyspy Brytyjskie
Zjednoczone Królestwo, jak każde rozwinięte państwo na świecie, dysponuje rozbudowaną infrastrukturą transportową. Oznacza to łatwość wykorzystania wszystkich gałęzi transportu. Jest to również bardzo chłonny rynek, w którym rośnie zapotrzebowanie na zróżnicowane usługi. Sektor przemysłowy, producencki itd. ma jednak ograniczone możliwości w niedużym powierzchniowo państwie. Stąd, przy silnym eksporcie, duże zapotrzebowanie na importowane produkty, półprodukty i surowce. W 2018 roku Wielka Brytania, przy eksporcie wartym 351 mld GBP (~454 mld USD), importowała towary o łącznej wartości 489 mld GBP (~633 mld USD). W eksporcie do Anglii najpopularniejsze są:
- samochody i części samochodowe (10%)
- złoto (5,5%)
- paliwo (6%)
- farmaceutyki (4,5%)
- maszyny i elektronika (4,5%)
- meble (3%)
W kwestii eksportu do Anglii z Polski najważniejszymi rodzajami ładunków są: samochody i części samochodowe, artykuły spożywcze i meble. Wszystkie te produkty najczęściej przewozi się w transporcie drogowym. Pozwala to na uzyskanie względnie stałego poziomu cen i ciągłego łańcucha dostaw docierających w stosunkowo krótkim czasie do odbiorcy. Jako spedycja międzynarodowa organizujemy przewozy w każdej z wymienionych kategorii – zarówno drobnicowe, jak i całopojazdowe. Zachęcamy do przeczytania krótkiego case study, jak udało nam się odciążyć klienta, organizując dla niego stały transport mebli do Anglii.
Transport drogowy do Anglii
Biorąc pod uwagę, że Zjednoczone Królestwo jest państwem wyspiarskim, mało komu jako pierwsze skojarzenie przyszedłby transport drogowy. Tymczasem w 2017 roku sektor ten jedynie z użyciem zarejestrowanych w Wielkiej Brytanii pojazdów wygenerował niemal 3 mld tonokilometrów i 4,2 mld ton towarów importowanych do Anglii! [1] 97% towarów przewożonych transportem drogowym pochodziła z państw UE15. Najwięcej towarów importowano z Francji, Belgii i Holandii. Jeśli chodzi o pojazdy zarejestrowane poza UK, to prym wiedzie… Polska! Polskie pojazdy są odpowiedzialne za transport do i z Anglii łącznie 11 mln ton ładunku. Wynika to z paradoksalnej łatwości transportu drogowego: europejska infrastruktura drogowa jest szeroko dostępna dla naszych przewoźników. Dodatkowo kierowcy mogą przeprawić się przez kanał La Manche na dwa sposoby: promem samochodowym bądź Eurotunelem. [2] Zarówno Eurotunel, jak i najpopularniejsze połączenia promowe, zaczynają się w Calais i docierają do Folkestone i Dover.
W Anglii infrastruktura drogowa jest rozwinięta równie dobrze, jak w Europie kontynentalnej. Całkowita długość dróg w Wielkiej Brytanii wynosi około 422 tys. kilometrów. Drogi w Anglii dzielą się na trzy kategorie:
- autostrady – M (Motorway) – długie nici biegnące pomiędzy głównymi jednostkami administracyjnymi i większymi miastami;
- drogi główne – A/B (Primary Route) – według nowej nomenklatury „Expressways”, stanowią podstawę sieci drogowej kraju;
- drogi lokalne – C/D/U (Local Route) – służą połączeniom lokalnym, nie różnią się znacząco od polskich odpowiedników.
Jakimi metodami przewozić towary po Anglii?
Zasadniczo nie ma złotej metody, a sposób przewożenia towarów w transporcie drogowym zależy od specyfiki ładunku. Najpowszechniejsza metoda, zwłaszcza w transporcie drobnicowym, to paletyzacja. Transport palet jest łatwym i wygodnym rozwiązaniem, gdyż odbywa się na ustalonych międzynarodowo zasadach, przy wykorzystaniu standaryzowanych nośników. Najpopularniejszym nośnikiem jest tzw. „europaleta”, EPAL o wymiarach 1200 x 800 x 144 mm i obciążeniu maksymalnym od 1000 kg do nawet 1500 kg. W użyciu są także palety przemysłowe (1200 x 1000 x 144 mm) i palety specjalnie dostosowane do przewozu w kontenerach (1135 x 1133 x 144 mm). Jest to dobry sposób na przewożenie ładunków między hubami logistycznymi oraz do odbiorców większych dostaw. W transporcie door-to-door dobrze sprawdza się zabezpieczenie jednostkowe, np. w postaci kartonów. Transporty specjalistyczne odbywają się z wykorzystaniem specjalnych pojazdów dostosowanych do europejskich przepisów. Przykładowo transport farmaceutyków, żywności i produktów w temperaturze kontrolowanej odbywa się z wykorzystaniem specjalnych samochodów-chłodni.
Transport morski do Anglii
Zgodnie z tym, co podpowiada intuicja, Zjednoczone Królestwo wykorzystuje swoje położenie państwa wyspiarskiego. Transport morski (i transport śródlądowy) są silnie rozwinięte i przynoszą znaczące zyski brytyjskiej branży transportowej. Średniorocznie brytyjskie porty przeładowują niemal 484 mln ton towarów, spośród czego ok. 30% stanowią ładunki płynne (jak ropa i gaz). Dodatkowo w 2018 r. w angielskich portach przeładowano 10,3 mln TEU. [3] Większość zysków generowana jest przez główne porty morskie, takie jak Grimmsby & Immingham, Londyn czy Southampton. [4]
Północ państwa charakteryzuje się większym przeładunkiem towarów płynnych i sypkich – wiąże się to m.in. z bliskością północnych złóż naftowych. W części centralnej i południowej przeważają jednak kontenery, drobnica, przewozy ponadgabarytowe i transporty typu RO-RO. Jeśli chodzi o ostatni wymieniony rodzaj transportu, pośród brytyjskich portów prym wiedzie wspominane już Dover. W 2017 r. port Dover przyjął 2,7 mln ciężarówek, 2,2 mln samochodów osobowych i 80 tys. autobusów. Przełożyło się to na ok. 59 mln GBP zysków dla angielskiej gospodarki. W przeładunku kontenerów i drobnicy prym wiodą za to Londyn, Felixstowe i Southampton.
Transport morski do Anglii jest jak widać powszechnym rozwiązaniem, przynoszącym realne zyski brytyjskiej gospodarce. Jest to dobre wyjście, gdy chodzi o przewóz kontenerów i ładunków drobnicowych na większą skalę.
Transport lotniczy do Anglii
Gdy mówimy o środkach transportu, transport lotniczy tradycyjnie pojmowany jest jako swego rodzaju ekskluzywne rozwiązanie transportowe. Faktycznie, charakteryzuje się zazwyczaj najkrótszym czasem realizacji, co wiąże się jednak ze stosunkowo wysokimi kosztami. Jest to spowodowane kosztami paliwa, szkolenia personelu, opłatami lotniskowymi, opłatami celnymi, dodatkowymi ubezpieczeniami i innymi koniecznymi kosztami. Kontener lotniczy dodatkowo jest nieco innych wymiarów niż kontener morski.
Pomimo różnic utrudniających organizację, gdy zdecydujemy się na transport lotniczy, zyskujemy gwarancję szybkiego i bezpiecznego transportu, który dotrze do jednych z największych lotnisk na świecie. Anglia może pochwalić się wieloma lotniskami obsługującymi rocznie dziesiątki milionów pasażerów. A zasadą jest, że im większy transport osobowy, tym większy transport cargo – w tej gałęzi większość ładunków przewozi się w lukach bagażowych samolotów liniowych, a tylko część dedykowanymi frachtowcami. W transporcie lotniczym do Anglii najczęściej przewozi się:
- produkty farmaceutyczne;
- komputery i elektronikę;
- produkty branży rozrywkowej.
W 2017 produkty tylko z tych trzech kategorii przewiezione drogą lotniczą warte były 28 mld GBP (~37 mld USD). Transport lotniczy jest więc tylko w połowie tak zyskowny dla brytyjskiej gospodarki jak transport morski, jednak pokazuje to, że transporty wymagające szybkości i bezpieczeństwa również cieszą się dużą popularnością. Wiąże się to z faktem, o którym wspominaliśmy już wcześniej: Zjednoczone Królestwo dysponuje bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturą lotniskową. Pod względem przeładowanego towaru, trzy największe angielskie lotniska to Heathrow, East Midlands i Stansted. [5] Wszystkie są skomunikowane z największymi miastami w całym kraju i z kluczowymi hubami przeładunkowymi, dzięki czemu transport lotniczy do Anglii jest bardzo efektywnym rodzajem transportu.
Transport kolejowy do Anglii
Anglia była pierwszym państwem, w którym na znaczącą skalę zaczęto wykorzystywać połączenia kolejowe. Przekłada się to na to, że obecnie dysponuje jedną z najlepiej rozwiniętych sieci kolejowych na świecie. Jednocześnie rynek kolejowy jest w Anglii bardzo konkurencyjny: w przeciwieństwie do sytuacji jaką znamy z Polski, w Anglii nie ma głównego przewoźnika państwowego dzielącego się na spółki, jest za to bardzo wielu prywatnych przewoźników. Za transport kolejowy cargo w Zjednoczonym Królestwie odpowiadają: GB Railfreight, DB Cargo UK, Freightliner, Direct Line Services, Colas Rail, Devon and Cornwall Railways i Mendip Rail. Dla Europejczyków najważniejsze jest jednak jedno konkretne połączenie: Eurotunel Pas-de-Calais – Folkestone.
Połączenia realizowane Eurotunelem są o tyle ważne, że jest to jeden z dwóch sposobów przewozu pojazdów drogowych do Anglii. Operatorem cargo tej linii jest francuska firma Europorte, obsługująca również połączenia na terenie Francji. Przewoźnik operuje w tej chwili szesnastoma składami towarowymi kursującymi pod kanałem La Manche, przewożąc głównie ciężarówki z ładunkiem i samochody osobowe. Jest to najważniejsze źródło dochodu spółki, ograniczające przewozy kontenerowe do roli posiłkowej. Najważniejszą rolą Eurotunelu jest więc ułatwianie transportu drogowego.
Transport do Anglii a Brexit: co dalej?
Gdy omówiliśmy zagadnienie eksportu do Wielkiej Brytanii i transportu w ramach Zjednoczonego Królestwa, musimy poruszyć kwestię, która spędza sen z powiek spedytorów: Brexit. Z dniem 31.01 Wielka Brytania opuściła Unię Europejską. Według analityków jest to wydarzenie, które odbije się na polskiej gospodarce, a pierwsze efekty zaczniemy odczuwać pod koniec roku 2020. [6] Jak Brexit wpływa na firmy spedycyjne i transportowe?
1. Strony zadecydują o prawie właściwym dla umowy
Ogólnie odłączając się od Unii, Wielka Brytania przyjmie wiele z przepisów unijnych jako swoje rodzime prawo. Znacząco ułatwi to procedury. W kwestiach, w których przepisy będą się różniły, dopuszczona będzie możliwość wyboru prawa, według którego została sporządzona umowa. Takie rozwiązanie eliminuje niejasności i konflikty powstałe w wyniku różnic interpretacji.
2. Dostęp do brytyjskiego rynku
Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej poskutkuje ograniczeniem swobody przepływu osób. Dopóki obowiązuje okres przejściowy, tj. do 31.12.2020, Zjednoczone Królestwo będzie należało do wspólnego rynku i unii celnej, jednak 01.01.2021 może przynieść np. obowiązkowe kontrole dla kierowców. Ograniczenia, które nadejdą po upływie okresu przejściowego, pozostają kwestią otwartą.
3. Rozstrzyganie sporów
Spory między kontrahentami z Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii będą rozpatrywane według prawa europejskiego tylko do końca okresu przejściowego. Po tym okresie trzeba będzie odwoływać się do przepisów prawa międzynarodowego oraz innych konwencji, do których należy zarówno Wielka Brytania, jak i państwo, w którym zarejestrowany jest druga strona sporu.
4. Wahania walutowe
W związku z niepewną sytuacją i nowymi doniesieniami na temat umów pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a UE, kurs funta szaleje. Jest to ryzyko, które trzeba uwzględnić przy ustalaniu warunków płatności.
5. Krótsze okresy obowiązywania umowy
Patrząc na niepewną sytuację porozumienia między Brukselą a Londynem, warto zabezpieczyć się również chociażby poprzez skrócenie trwania kontraktów. Warto również zostawić sobie furtkę w postaci możliwości łatwego rozwiązania umowy – w razie gdyby sytuacja okazała się na tyle niekorzystna, że wywiązywanie się z umowy oznaczałoby wikłanie się w trudne do rozstrzygnięcia spory.
6. Opłaty celne
Osobną kwestią dalej pozostaną opłaty celne. Nie ma pewności, czy Brexit wpłynie na ten aspekt, jednak warto być przygotowanym na każdą ewentualność. Polecamy śledzenie na bieżąco zmian w opisywanym przez nas Informacyjnym Systemie Zintegrowanej Taryfy Celnej ISZTAR4.
Transport do Anglii z BBA Transport System
Jakie nie okazałyby się dalsze losy relacji między Wielką Brytanią a Unią Europejską, pewnym pozostaje chociażby to, że Anglia wciąż będzie kluczowym partnerem handlowym dla krajów europejskich. Z tego powodu nie przestaniemy organizować transportów do i z Anglii, zarówno drogą lądową, jak i morską i lotniczą. Zachęcamy do kontaktu z naszymi przedstawicielami, którzy pomogą wybrać optymalną formę transportu do Anglii z uwzględnieniem obecnej sytuacji politycznej i gospodarczej.
PRZYPISY
[1] Dane rządowe dostępne są w tym opracowaniu: http://u.xco.pl/transportdrogowywuk
[2] Nagranie z załadunku ciężarówki na pociąg przejeżdżający Eurotunelem: https://youtu.be/xwnV5CidSbA
[3] Trzeba pamiętać, że dane z roku na rok ulegają zmianom, dlatego przytoczone statystyki mogą prędko się zdezaktualizować. http://u.xco.pl/statystykiportowcargo
[4] Sekcja „Port Level Statistics”, dokument PORT0303 http://u.xco.pl/0303
[5] Dane w tej sekcji pochodzą z opracowania Steer: http://u.xco.pl/cargolotniczeuk
[6] Wypowiedź prezydenta Konfederacji Lewiatan dla Gazety Prawnej: http://u.xco.pl/gazetaprawnabrexit